BirinciDünya savaşı sonunda 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütakeresi hükümlerine dayanarak güney Anadolu'yu denetimi altında tutacak olan Fransızlar 17 Aralık 1918'de Mersin'e çıkarma yaptılar. Mersin'i işgal ettiler. 18 Aralık 1918'de Tarsus, 20 Aralık 1918'de Adana işgâl edilmiştir. Kozan'da bulunan Ermeniler Adana'nın güç alarak Kozan'ın da işgal edilmesi için Adana işgal kuvvetleri komutanı Bremon'a heyet göndermek suretiyle Kozan'ın işgalini istemişlerdir. 8 Mart 1919'da Fransız işgal heyeti topraklarımızı kirletmeye  başladılar. Ermeniler, şımarık  bir vaziyette "yaşasın Ermenistan, Ermeni devleti kurulacak" naraları ile ellerinde Ermeni bayrakları köprü başında toplandılar.

KOZAN'DA SIKILAN İLK KURŞUN:
(Karabucak Olayı):İşgal kuvvetleri komutanının emri ile bir Türk tahsildar, 3 Ermeni Kamovar Kozan'a bağlı Karabucak, Şerifli, Mahyalar, Çürüklü, Minnetli ve Kuyubeli köylerinden vergi toplamak üzere gönderilir. Bunlar köylülere baskı yapıp zorla vergi toplamaya başlayınca, o yörenin ileri geleni Deli Hacı Ağa (Cengizhan) halkı ikna metodu kullanıp, yörenin ünlü hocası Şerif hocaya işgal kuvvetleri komutanına vergi verilip verilmeyeceğini sorar. Ve bunların öldürülmelerinin caiz olup olmadığını açıklamasını ister. Şerif hocada gâvura vergi verilmez. İşgal altındada namaz kılınmayacağını beyanla , öldürülmeleri şarttır. Fetvasını vermesi sonucu üç kamovar ile birlikte bir tahsildar Deli Hacı Ağa'nın fedailerinden Gâvur Ali Ağa ve çetesi tarafından öldürülür. Bu olayda sıkılan kurşunlar, Kozan'ın kurtuluşunda ilk olması açısından önemlidir. Bu olay neticesinde, olayın kahramanı Deli Hacı Ağa'nın kardeşi Ökkeş Efendi, her nekadar, işgal kuvvetleri komutanı ile dostluk kurup çiftliğinde ziyafet vermiş ise de bu dostluk yetmemiş, Kozan'ın ileri gelenleri (12 kişi) ile birlikte tutuklanıp manastır zindanına hapis edilmiştir. Bu tutukluların bırakılmasını Kadirli'den çetesi ile gelen Çerkez Nuri Çavuş, işgal komutanı ile konuşur, tahliyelerini ister ve bırakılmamalarında da halkla birlikte silahlı eyleme başlayacaklarını söyleyerek baskı yapar. Neticede  tutuklular bırakılır.

BOZAT GEDİĞİ OLAYI:
Kozan işgal kuvvetleri komutanı, Haçin'de bulunan Ermeni'lerin talep ve istekleri doğrultu-sunda, Kozan'dan Haçin'e silah, cephane ve para göndermek amacı ile başlarında bir Fransız subayı olmak üzere 40 kişilik bir askeri birliği gönderir. O tarihlerde Feke ilçesinde Reji Müdürlüğü ve belediye başkanlığı yapmakta olan Cezmi  Bey (Çetinel), bu silahların Haçin'e girdiğinde tehlikeli olacağını düşünerek 12 kişilik çetesi ile dağlara çıkan Gizzik Duran'a (Şahin) haber göndermiştir. Kendisi gizlice Feke'den ayrılıp Tırtat civarında Gizzik duran ve yanında bulunan Yırtlaz İsmail, Deli Bayram, Arap Ali (Yıldırım), Yerebakanlı Hasan vs. ile görüşüp durumu haber verir. Haberi alan Gizzik Duran, durum değerlendirmesi yapıp arkadaşları ile Bozatgediğinde pusu kurulmasına karar verir. Burada Gizzik Duran ve çetesi mevzilenirler. Beklenen an gelir. Öncü olarak Enbiya Çavuş isminde bir Türk görünür. Buna ateş etmezler. Gizzik bir fırsatını bulup Enbiya Çavuştan, gelenlerin ne zamana kadar geleceklerini sorar. Yarım saat içinde geleceklerini öğrenir. Gerçekten yarım saat sonra Fransız subayı komutasında ve Misak isimli bir Ermeninin rehberlik yaptığı Ermeni Kamovarlar korumasındaki silah ve cephane yüklü kervan gelir. Gizzik Duran, "ben ateş etmeden hiç biriniz ateş etmeyiniz" diye çetesine emir verir ve sonuçta menzile kafileye ateş açılır. Başta Fransız subayı olmak üzere 40 kişilik düşman birliği imha edilir. Silah, mühimmat ve altın paralar ele geçirilir. Alıan bu silahlar çetelere dağıtıldığından milli mücadelede önemlidir. Bu olay ilçede büyük bir infial uyandırır. Olaydan sonra Bozat Köyü'nün muhtarı Hamza ile kardeşi Musa, Kozan'a zorla getirilip halka gözdağı vermek için kurşuna dizilirler.

KARGAPAZARI OLAYI:
Durumlarının günden güne kötüye gittiğini sezen Fransızlar, Haçin Ermenilerini takviye etmek lüzumunu duymuşlardır. En güvendikleri adamlarından biri olduğuna inandıkları Feke Belediye Reisi Cezmi Bey'e başvurup Haçin'e gitmek için hangi yolu takip etmelerini uygun olacağını sorarlar. Cezmi Bey'de Sırtyol denen Taşlıgedik'ten geçen Eskimantaş, Karahamzalı, Akçalıuşağı ve Tapan üzerinden giden yol olduğunu bildirir. Diğer taraftan Deli Hacı Ağa'yada haber göndererek Fransızlar'ın Haçin'e silah, cephane ve kuvvet göndereceklerini ve takip edecekleri yolunda güzergahını verir. Ona göre de tedbir alınmasını Sıralif sırtına gözcü konulup buranın sürekli gözetilmesini ister. Deli Hacı Ağa adamlarına Sıralifte nöbet bekleterek Kozan'ı göz altında bulundurdu. Nihayet gözcüler kalabalık bir grubun Kozan'dan çıktığını haber verdiler. Kalabalık ilerledikçe gözcüler aynı yolu takipen geri çekildiler. Neticede sırt yola dödüklerini haber alan köylüler, silahlarını alarak da, daha önce pusu kurulmasına karar verilen Tokmanaklı-Akçalıuşağı arasındaki vadide yerlerini alırlar. Aşağı Tokmanaklı mezarlığı başında, yukarı Tokaman-aklı'dan Köreken köyüne giden Karahasan kızı 13 yaşındakı Fatmayı kafasını kesmek suretiyle öldürünce, bu canavarlık köylülerin sabrını tüketti. Kafile Kargapazarı denilen yerde istirahate çekilirler. Silahlı köylüler tepelerinde bunları gözetmekle meşgul iken, çamlığın başında her şeyden habersiz kuş avlayan İboğlu'ndan Şahbaz Mehmet ile Karabucak köyünden  İshak, Ermeniler'in üç silahlı ve atlı gözcüsüne rastlarlar ve tartışırlar. Sonuçta üç Ermeni öldürülür. Bu silah sesleri üzerine dağlardan ateşe başlanır. Neye uğradıklarını şaşıran Ermeniler, darma dağınık gelen silah seslerine mukabele ederler. Silah seslerini duyan köylüler silahlarını alarak koşarlar. Bu durum çetelerin moralini yükseltir. Kısa sürede Kargapazarı harp alanına döner. Bu olayda yalnız Boztahta köyünden Deli Hacı'nın oğlu Mehmet şehit düşmüştür. Ermenilerin ise pek çoğu öldürülüp silahlarına el konulmuştur.

MÜCADELENİN BAŞLAMASI VE KURTULUŞ:
Fransız işgal komutanı Tayyarda tarafından sürgün edilen Kozan'ın ileri gelenleri  Sivas'a vardılar. Amasya'da Salih Paşa ile görüşüp Sivas'tan dönen Mustafa Kemal Paşa  Kozan'dan gelen 4 kişilik heyeti huzuruna kabul eder. Heyet sözcüsü Kozan'daki işgali ve zulmü anlatır ve Atatürk'ten bir komutan talep eder. Atatürk'te heyete "Size istediğiniz komutanı vereceğim, şimdi siz Kayseri'ye hareket edin, komutanlarınız arkanızdan size yetişeceklerdir" der.   Mustafa Kemal Paşa, Binbaşı Kemal Bey'i Kilikya Kuvai Milliye Komutanlığına, Yüzbaşı Osman Bey'i de onun yardımcılığına görevlendirir. Daha önce Kayseri'ye hareket eden Kozanlılarla komutanlar, Develi de Belediye Başkanı Kamberli Osman Bey'in evinde buluşurlar. Askeri heyete katılan Ratıp Bey de burada hazır bulunur. Görev bölümü yapılır. Binbaşı Doğan Bey ile Ratıp Bey Batı Kilikya Komutanlığına görevlendirilir.Kanberli Osman Bey'in evindeki toplantıya katılan Gizzik Duran ve çetesi, Osman Tufan Bey'i alıp Tufanbeyli'ye hareket ederler. Tufanbeyli 'den Göksun 'a varırlar. Meyremçil Belini aşarak Osman Bey Andırına iner. Yaycıoğlu İbrahim Ağa'nın evinde karargah kurarak, Doğu Kilikya  Müdafai Hukuk Cemiyeti'nin temelini bu evde atar.Dha sonra Kadirli Müdafai Hukuk Cemiyetini kurarak Kuvayi Milliye Teşkilatını harekete geçirir. Yiğit Kadirli halkı, 7 Mart 1920'de Kadirli'yi işgalden kurtarır. Kadirli 'ye inen Osman Tufan Bey, Kozan'ın kurtuluşunun nasıl yapılacağını, Kozan'dan varan heyetlerle görüşüp Müdafai Hukuk Cemiyetinin kurulmasını ve yönetim kurulu ile başkanının şeçilmesini ister.Ancak bu cemiyetin başkanlığını ulamadan ve okur yazar olanlardan hiç kimse kabul etmek istemeyince, daha sonra, Haçin baskınında şehit düşen Kahraman Ökkeş Bey(İlbeyi) gönüllü kabul eder. Böylece, Kozan'nın Müdafai Hukuk Cemiyeti kurulur. İlk iş olarak milis güçler oluşturulup, Grup komutanlarına görev verilir.

Bunlar;
Koyunevi Tabur Komutanı Sarıbahçeli Ahmet Ağa, Kırmızı Osman, Ağzıkaraca Köyünden Musa Hoca  (Özdemir)
Berber Bölüğü Komutanı Kurtlu Uşaklı Hacı Efendi.
Arslanlı Bölüğü Komutanı Topalzade Halil Efendi.
Hamam Köyü Grup Komutanı Bayramoğlu Hacı Mehmet Öztorun
Ceritler Grup Komutanı Kurdoğlu Hulusi Bey
Mansurlu Bölüğü Komutanı Abdussamed Samimi
Karacalar Bölüğü Komutanı Yiğenoğlu Ahmet Efendi
Andıl ve havalisi Müfreze Komutanı Hakkı Efendi (Turgut).
Sıralif Grup Komutanı Karabucaklcaklı Deli Hacı Ağa
Köreken Müfrezesi Komutanı Bayatoğlu Ahmat Çavuş, Gebenli Ali ve Cücen Ali
Hoca,Ferhatlı Hamdi Ağca, Kamalı Hasan, Kamalı Mehmet
Döşeme müfrezesi Komutanı Yiğit Ağa (Kahraman Bey) ve Kadirli'li mücahitler
Kuyuluk Bölüğü Komutanı Üzeyir Hocaoğlu Hasan Efendi
Kayhan Grup Komutanı Çolak Hacı Ağa
Bu grup komutanları emrinde bulunan kahraman Kozanlılar, Kozan'a hücum etmek üzere ilçeyi abluka altına alırlar. Durumu haber alan Fransız işgal kuvvetleri komutanı Tayyarda hazırlık yapar. 1 Haziranı 2 Hazirana bağlayan gece yarısından sonra Kozan' ın yerli Ermenilerini  de yanlarına alarak işgal kuvvetleri Kozan'ı boşaltır. 2 Haziran 1920 günü Türk Milis Kuvveleri Kozan' a girdiler. Böylece bir yıl, 2 ay 24 gün işgal altında kalan Kozan ve çevresi düşmandan temizlendi. Her yıl 2 Haziran, Kurtuluş Bayramı olarak kutlanmaktadır.